-
कालोपाटी सम्बाददाता
म्याग्दी । यहाँ निर्माणाधीन विभिन्न जलविद्युत् आयोजनाबाट स्थानीय समुदाय लाभान्वित भएका छन् । अन्नपूर्ण गाउँपालिका–४ नारच्याङ र रघुगङ्गा गाउँपालिका–४ दग्नाम, ५ झिं, ६ पाखापानी, ७ चिमखोला र ८ कुइनेमङ्गलेका बासिन्दा लाभान्वित भएका हुन् । गोरेटो, घोडेटो हुँदै पछिल्ला केही वर्षदेखि राजनीतिक दलहरूले मोटरबाटोको सपना देखाएर भोट माग्दै आएकामा अजिङर झ्यान्द्राभीर फोडिएसँगै दर्मिजा, चिमखोला, चौरखानी, घ्यासीखर्कदेखि धौलागिरि हिमालको फेदीसम्मै मोटरबाटो उक्लेको छ ।
दग्नाम–चिमखोला ४।८१ किलोमिटर सडक खन्न सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय पालिकाबाट करिब रु सात करोड खर्च भएकामा दग्नाम–दर्मिजा ८०० मिटर र दर्मिजा–चिमखोला खण्डको गोखोभीरको ६३० मिटर अक्करे पहाड फोर्न तुँदीपावर कम्पनीले मात्र रु १२ करोड खर्च गरेको छ । उक्त कम्पनीले छुट्टै चिमखोलास्थित ठूलोखोलामा बेलिब्रिज र संयुक्त ऊर्जाले कुइनेमङ्गलेको छरीमा अर्को बेलिब्रिज बनाएपछि धौलागिरि फेदीका अति दुर्गम बस्ती सडकसँग जोडिएका हुन् । तुँदीपावर कम्पनीले राहुघाटखोलामा ३५।५ मेगावाट क्षमताको मङ्गले राहुघाट र सोही खोलामा अर्को ४८।५ मेगावाट क्षमताको अपरराहुघाट जलविद्युत् आयोजना निर्माण गरिरहेको छ ।
त्यस्तै राहुघाटखोलामा निर्माणाधीन अर्को संयुक्त ऊर्जाले २१।३ मेगावाट क्षमताको ठूलोखोला आयोजना निर्माण गरिरहेको छ । आयोजनाले पनि समुदायमा गर्ने स–साना योजनाबाहेक पहुँचमार्ग निर्माण गर्दा माथिल्ला बस्तीलाई पनि सडक पहुँच पुगेको हो । “राहुघाटखोलामा निर्माणाधीन आयोजनाबाट रघुगङ्गा गाउँपालिकामा सडक निर्माणमा ठूलो आर्थिक राहत भएको छ”, गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत अमृत सुवेदीले भने “सङ्घ÷प्रदेशबाट विनियोजित बजेट ट्रेन र हाम्रो क्षमताले यी बस्तीमा दशकअघि सडक जोड्न कठिन थियो, आयोजनाले आफ्ना लागि पहुँचमार्ग बनाउनैपर्ने हुँदा पालिकासँग योजनामा साझेदारीमा सडक खन्यौँ, हाम्रो सानो सहभागिताले धेरै लाभ पुगेको छ ।”
सुरुमा पाखापानीलाई रघुगङ्गा गाउँपालिकाको अस्थायी केन्द्र तोकेपछि उत्पन्न विवाद २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनपछि गाउँसभाको बहुमतले ५, ६ र ८ नं वडाका झिं, पाखापानी र कुइनेबस्तीलाई मोटरबाटोले जोड्न प्रतिबद्धतासहित पालिकाको केन्द्र रघुगङ्गा–३ मौवाफाँट तोक्यो । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको सहायक कम्पनी रघुगङ्गा हाइड्रोपावरद्धारा निर्माणाधीन ४० मेगावाट क्षमताको राहुघाट जलविद्युत् आयोजनाले रघुगङ्गाका वडा नं ४ र ५ को सिमानामा पर्ने बुक्लस्थित राहुघाट नदीमाथि ट्रस प्रविधिको पुल निर्माण गरेको छ । आयोजनाले बुक्लदेखि रघुगङ्गा–५ झिँ जोड्ने करिब पाँच किलोमिटर सडक पनि निर्माण गरेको छ ।
सो सडक र पुलले रघुगङ्गाको झिँ, पाखापानी र कुइनेका बासिन्दालाई गाउँपालिकाको केन्द्र मौवाफाँटसम्म यातायात सञ्जालसँग जोडेको छ । मौवाफाँट जान बेनी र गलेश्वर हुँदै घुमाउरो बाटोको यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता हटेको झिँका वडाध्यक्ष मनबहादुर शेरपुञ्जाले बताए । जलविद्युत् आयोजनाबाट लाभान्वित भएको अर्को बस्ती अन्नपूर्ण–४ नारच्याङ हो । बस्तीमा आयोजनाको लर्को लागेपछि भौतिक पूर्वाधार विकास मात्र भएको छैन, नारच्याङवासीको जीवनशैलीमा पनि परिवर्तन आएको छ । पाखापखेरा र ढुङ्गेबगरको जग्गाको मूल्य अकासिएको छ । पाँच मेगावाटको घलेम्दी र ४२ मेगावाटको मिस्त्रीखोला जलविद्युत् आयोजना सम्पन्न भएका छन् ।
बासठ्ठी मेगावाटको नीलगिरि क्यास्केड, ३८ मेगावाटको नीलगिरिखोला र छ मेगावाट क्षमताको रेलेखोला हाइड्रोपावर निर्माणाधीन छन् । यी आयोजनामा कम्तीमा ५०० स्थानीयवासीले क्षमताअनुसारको रोजगारी पाएका छन् । बेनी–जोमसोम–कोरोला सडकबाट पारी नारच्याङ पुग्न कालीगण्डकी नदीमाथि बेलिब्रिज बनेको छ । नारच्याङ–गाडपार, पटार जोड्न मिस्त्रीखोलामा छुट्टै बेलिब्रिज बनेको छ । स्थानीय तीन विद्यालयमा दुई–दुई जनाका दरले शिक्षकको तलबभत्ता, अन्य खेलकूद मैदानसमेत पूर्वाधारमा सहयोग, आमा समूह, युवा क्लबले आर्थिक तथा भौतिक सहयोग पाएका छन् ।
धौलागिरि–५ खाम्लामा ड्याम बनाइ मालिका–७ भारवाङमा विद्युत् गृह बन्ने ५३।५ मेगावाट क्षमताको अपर म्याग्दीखोला जलविद्युत् आयोजना र धौलागिरि–४ मुदीमा निर्माण हुने ५७।३ मेगावाटको म्याग्दीखोला आयोजनाले पनि धमाधम पहुँचमार्ग निर्माण गरिरहेका छन् । यी आयोजनाले निर्माण गर्ने पहुँचमार्गले मुदीको नाउरा, बगरा, खिवाङ, मराङबस्ती तथा बिमको तल्लो क्षेत्रका बासिन्दालाई यातायात सुविधा पुग्नेछ ।
